علت سوراخ شدن دندان چیست؟ ۶ دلیل و ۵ پیشگیری

چرا دندان سوراخ می‌شود؟

سوراخ شدن دندان به علت پوسیدگی و آسیب دیدگی مینای دندان حاصل می‌شود که در صورت عدم پیگیری و درمان آن، لایه‌های داخلی دندان را نیز تحت تاثیر قرار خواهد داد. سوراخ شدن دندان در ابتدا ممکن است هیچ گونه دردی نداشته باشد. در واقع شخص تنها با پدیدار شدن لکه‌های سیاه روی مینای دندان، حساسیت دندان به خوراکی‌های سرد و گرم یا شیرین و همچنین بوی نامطبوع دهان متوجه این عارضه شود. سوراخ شدن دندان نیز مانند دیگر بیماری‌ها علت و منشاء خاص خود را دارد که در صورت بروز، درمان‌هایی نیز برای آن به کار گرفته می‌شود. معمولا دندان‌های آسیاب و عقل نسبت به دندان‌های جلو بیشتر در معرض سوراخ شدن قرار دارند. علت این است که این دندان‌ها دارای شیارهایی هستند و فرد تسلط کمتری برای تمیز کردن آنها دارد. در ادامه به بررسی مهمترین دلایل این عارضه خواهیم پرداخت.

1. نادیده گرفتن نکات تغذیه ای: وقتی فرد خوراکی با کربوهیدرات زیاد مانند انواع شیرینی و نوشیدنی های گازدار مصرف می‌کند، لایه‌ای چسبناک از باکتری‌ها به نام پلاک روی دندان وی تشکیل می‌شود که در نتیجه با تولید اسید به تدریج به مینای دندان آسیب وارد می‌کند.
2. عدم رعایت نکات بهداشتی: با توجه به مورد قبل، در صورتی که پلاک روی دندان ایجاد شود و فرد مرتب پلاک ایجاد شده را پاک نکند، در نتیجه فعالیت باکتری‌ها باعث پوسیدگی و سوراخ شدن دندان می‌گردد.
3. کمبود فلوراید: فلوراید ماده‌ای ضروری برای دندان محسوب می‌شود که در صورت کمبود آن در بدن، دندان‌ها ضعیف و آسیب پذیر خواهند شد.
4. خشکی دهان: بعضی افراد به دلایل مختلفی مانند مصرف برخی داروها یا استرس میران رطوبت دهانشان پایین آمده و خشک می‌شود که این وضعیت نیز سبب فعالیت باکتری‌ها در دهان و در نتیجه پوسیدگی و سوراخ شدن دندان می‌گردد.
5. رفلاکس معده: وقتی که رفلاکس معده یا برگشت غذا از مری به سمت دهان رخ می‌دهد، باعث اسیدی شدن فضای دهان می‌شود که در نتیجه آسیب دیدگی مینای دندان خواهد شد.
6. استرس و اضطراب: استرس یکی دیگر از عواملی است که در بروز پوسیدگی و سوراخ شدن دندان موثر می باشد. استرس مداوم، سیستم ایمنی بدن را ضعیف کرده و در نتیجه بدن نمی‌تواند در برابر عفونت لثه و پوسیدگی دندان مقاومت کند.

چرا دندان کودکان سوراخ می‌شود؟

همانطور که بیان کردیم، علت اصلی سوراخ شدن دندان وجود باکتری‌ها هستند. از آنجایی که اکثر کودکان علاقه زیادی به خوردن شیرینی جات دارند و مانند بزرگسالان نیز، قادر به انجام مراقبت های مرتب از دهان و دندان خود نیستند، بنابراین، باکتری ها با قند و بزاق دهان ترکیب می شوند و به دندان کودک می چسبند و در نتیجه با تولید اسید، مینای دندان را سوراخ می کنند. کار اشتباه برخی از والدین این است که پوسیدگی و سوراخ شدن دندان های شیری فرزند خود را نادیده می گیرند‌. در صورتی که در زیر دندان های شیری، دندان های دائمی در حال جوانه زدن هستند. پوسیدگی دندان های شیری باعث به وجود آمدن محیطی نامناسب برای رشد دندان های دائمی کودک می شود. این امر سبب به وجود آمدن دندان هایی ضعیف و آسیب پذیر خواهد شد.

پیشگیری از سوراخ شدن دندان؛ برای جلوگیری چه باید کرد؟

همانطور که همه ما می دانیم پیشگیری از بروز هرگونه عارضه و آسیبی در بدن، بهتر از درمان آن است. بنابراین همیشه باید مراقب سلامتی خود بود تا نیاز به درمان نداشته باشیم. راه هایی برای جلوگیری از سوراخ شدن دندان وجود دارد که در ادامه برخی از آنها را بیان می کنیم‌.

1. مسواک زدن و نخ دندان کشیدن: همانطور که گفتیم، بعد از خوردن هر وعده غذایی، ماده ای چسبنده به نام پلاک روی دندان ایجاد می شود که مسواک زدن مداوم و نخ کشیدن دندان ها، یکی از مهمترین راه های پیشگیری از پوسیدگی دندان به شمار می رود.
2. استفاده از دهانشویه: استفاده از دهانشویه ها به دلیل دارا بودن فلوراید، باعث از بین رفتن باکتری ها در دهان می شوند. البته باید توجه داشت که دهانشویه فاقد الکل باشد. علت این است که الکل سبب خشکی دهان شده که خود یکی از عوامل ایجاد پوسیدگی و سوراخ شدن دندان محسوب می شود.
3. داشتن رژیم غذایی سالم و غیر اسیدی: آز آنجایی که قند، باکتری ها را جذب می کند، داشتن رژیم غذایی سالم با کربوهیدرات و نشاسته کم و همچنین خوراکی های غیر اسیدی، از آسیب و سوراخ شدن دندان جلوگیری می کند.
4. اجتناب از سیگار کشیدن و مصرف سایر دخانیات: مصرف دخانیات برای بدن به خصوص دندان بسیار مضر است. برای پیشگیری از پوسیدگی دندان باید از مصرف آنها اجتناب یا برای جرم گیری دندان ها، مرتبا به پزشک مراجعه کرد.
5. مصرف لبنیات به میزان کافی: لبنیات سرشار از فسفات، ویتامینD و کلسیم می باشد. دریافت این مواد به مقدار مورد نیاز بدن، از ضعیف شدن و آسیب پذیری دندان جلوگیری خواهد کرد.

روش های درمان سوراخ شدن دندان؛ راه حل چیست؟

پوسیدگی و سوراخ شدن دندان در هر فردی باعث نارضایتی وی می شود. همه با ایجاد چنین مشکلی به دنبال درمان آن می روند. حال در صورتی که پوسیدگی و سوراخ شدن دندان خفیف باشد، این مشکل با رعایت اصول بهداشتی، رژیم غذایی سالم و فلوراید تراپی قابل کنترل و درمان است، اما اگر پوسیدگی پیشرفته باشد باید به دندانپزشک مراجعه نمود و درمان با معاینه و عکسبرداری آغاز شود.

1. ترمیم یا پرکردن دندان: با مشاهده عکس دندان های بیمار توسط پزشک، اگر پوسیدگی دندان سطحی باشد، پزشک تنها در یک جلسه پوسیدگی را رفع می کند. سپس جای خالی را با مواد مخصوص بر اساس شکل دندان می پوشاند.
2. عصب کشی دندان: در صورتی که پوسیدگی تا پالپ دندان گسترش یافته باشد، درمان سوراخ دندان، در دو جلسه عصب کشی و پر کردن انجام می گیرد.
3. روکش دندان: اگر قسمت زیادی از دندان پوسیده و حذف گردد، روکشی بر اساس شکل دندان بیمار قالب گیری می شود. این کار در دو جلسه و با فاصله چندین هفته روی دندان قرار می گیرد.
4. کشیدن دندان: در نهایت اگر دندان بر اثر پوسیدگی به شدت ضعیف گردد و قابل ترمیم نباشد، کشیده می شود.