Last Updated on 2 ماه by Shoja
یکی از جذاب‌ترین لحظه‌ها در زندگی پدر و مادرها زمانی است که دندان‌های نوزاد شروع به بیرون آمدن می‌کند. رویش دندان شیری عموما حول و حوش شش ماهگی داتفاق می‌افتد، اما زمان واقعی دندان درآوردن و عوارض احتمالی در هر کودک تا حدی تفاوت دارد. ممکن است بدون اینکه متوجه شوید یه روز ببینید که دندان‌های سفید کودک در لثه قابل مشاهده است. گاهی هم به دلیل خارش لثه کودک خیلی بیقراری می‌کند که برای آن هم راه حل وجود دارد.
دندان‌های شیری کودک هم بعد از پایان دوره نونهالی در نهایت جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند. دندان‌های شیری و دندان‌های دائمی باهم تفاوت‌های عمده‌ای دارند که آنها را کاملا از هم متمایز می‌سازد.
تفاوت دندان شیری با دندان دائمی چیست؟
تعداد دندان‌های شیری در انسان ۲۰ عدد است. این تعداد به صورت مساوی در فک بالا و فک پایین قرار گرفته و از دندان‌های دائمی که نهایتا ۳۲ تا هستند کوچکترند. دندان‌های شیری به علت محتوای بالای کلسیم در ماده ساخته شده از آن رنگ روشن و سفید‌تری در مقابل دندان‌های دائمی دارند.
یکی از تفاوت‌های مهم دندان شیری و دائمی نازک‌تر بودن بخش مینای دندان شیری است. این موضوع باعث می‌شود که در نهایت مقاومت دندان دائمی بیشتر از دندان شیری باشد. ریشه دندان‌های شیری با گذشت زمان تحلیل رفته و توسط بدن جذب می‌شود که پس از آن دندان شیری کم کم شل شده، لق می‌شود، و در نهایت می‌افتد.
غیر از اندازه و مواردی که در بالا گفته شد دندان‌های شیری از لحاظ شکل نیز با دندان‌های دائمی تفاوت‌هایی دارند. دندان‌های شیری نسبت به دندان‌های دائمی تا حدی گرد‌تر و تیز‌تر هستند. دندان‌های شیری از حدود ۶ ماهگی شروع به بیرون آمدن کرده و تقریبا حدود ۲۹ ماهگی کامل می‌شود. این دندان‌ها تا شش سالگی سر جای خود هستند. اما پس از آن ضمن فرایند رشد کم کم تمام دندان‌های شیری جای خود را به دندان‌های دائمی می‌دهند.
تعداد دندان شیری
دندان‌های شیری در هر فک ۱۰ تا است و مجموعا ۲۰ دندان در لثه‌های کودک می‌رویند. تعداد این دندان ها نسبت به دندان های دائمی کمتر است و طول عمر بسیارذ کمتری هم دارند، اما نگهداری از دندان های شیری کودک از وظایف والدین است تا به کودک گوشزد کند. دندان های شیری هم میتوانند دچار پوسیدگی یا خرابی شوند. بنابراین بهتر از با مراقبت دائمی همواره مراقب دندان های کودکانمان باشیم. اما اگر زمانی دندان های شیری کودک دچار خرابی یا پوسیدگی شدند، باید در سریع ترین و بهترین زمان ممکن به دندانپزشک اطفال مراجعه کنید. دکتر فرخنژاد از بهترین دندان پزشکان اطفال هستند که با خیالی آسوده می‌توانید ترمیم دندان شیری پوسیده کودک دلبندتان را به ایشان بسپارید.
ترتیب افتادن دندان شیری چگونه است؟
- دندان‌های پیشین مرکزی بالا و پایین: ۶ تا ۷ سالگی
- دندان‌های پیشین جانبی بالا و پایین: ۷ تا ۸ سالگی
- دندان‌های نیش اول بالا و پایین: ۹ تا ۱۱ سالگی
- دندان‌های نیش بالا و پایین: ۹ تا ۱۲ سالگی
- دندان‌های نیش دوم بالا و پایین: ۱۰ تا ۱۲ سالگی
با دانستن ترتیب افتادن دندان‌ها خواهید توانست درآمدن دندان‌های جدید را کنترل کنید. به عنوان مثال، اجازه ندهید کودکتان با لثه هایش بازی کند تا بعدا مجبور به ارتودنسی دندان کودک شوید.
علت دیر افتادن دندان شیری چیست؟
یکی از مشکلاتی که باعث می‌شود دندان شیری دیرتر از زمان طبیعی و نرمال آن بیفتد عدم رشد استخوان فک به اندازه لازم است. با این موضوع رشد دندان دائمی در فک دچار اختلال شده و دندان دائمی نمی‌تواند دندان بالایی را فشار دهد و از لثه خارج کند.
موارد خاص و نادری هم وجود دارد ک طی آن دندان شیری با استخوان فک جوش خورده و سرجای خود باقی می‌ماند. این پدیده فک جوش شدن دندان نام دارد. دندان دائمی در این وضعیت به صورت نهفته خواهد ماند. حل این مشکل با جراحی و برداشتن دندان شیری مربوطه میسر می‌شود.
مشکل دیگر عدم رشد کافی دندان دائمی است. این مسئله موقت است و تنها در رویش دندان تاخیر ایجاد می‌کند. در برخی موارد نیز دندان هیچوقت به صورت درست و کامل رشد نکرده و در این صورت برای حل این مشکل باید راه حل مناسبی در نظر گرفته شود.
برخی ناهنجاری‌ها در رشد باعث عدم ایجاد دندان دائمی در لثه‌ها و باقی ماندن دندان شیری می‌شود. یک علت احتمالی دیگر نیفتادن و باقی ماندن دندان شیری وجود دندان‌های اضافی است. دندان‌های اضافی به دندان‌های دیگر فشار آورده و باعث می‌شوند که دندان در شکل و وضعیت ناصحیحی قرار بگیرد. این تغییر وضعیت دندان‌ها مسیر رشد دندان دائمی را مسدود کرده مانع از افتادن دندان شیری می‌شود.
اگر احساس می‌کنید کودکتان نیازمند مراجعه به دندانپزشک اطفال است، بهتر است به بهترین دندانپزشک اطفال در تهران یا شهری که در آن سکونت دارید مراجعه منید تا به اطمینان خاطر برسید و از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری کنید.
آیا طبیعی است که در ۵ سالگی دندان شیری بیفتد؟
افتادن دندان‌های شیری و رویش دندان‌های دائمی در یک بازه زمانی تقریبی صورت می‌گیرد. بسته به کودک و مسائل ژنتیکی و محیطی می‌توان گفت از چهار سالگی تا هفت سالگی زمان نرمال برای افتادن دندان شیری کودک است. پس در واقع پاسخ به این سوال مثبت است. افتادن دندان شیری در ۵ سالگی طبیعی است.
چرا دندان دائمی پشت دندان شیری در می‌آید؟
عوامل و دلایل متعددی میتوانند در رویش دندان‌های دائمی پشت دندان‌های شیری موثر باشند. یکی از این دلایل کمبود فضا برای رشد دندان است. اگر رشد فک کودک به اندازه کافی نباشد دندان‌های دائمی نمی‌توانند به درستی رشد کنند. این کمبود فضا باعث می‌شود تا دندان در مسیر درست رشد نکرده و از کنار یا پشت دندان شیری در لثه بیرون بیاید.
از دلایل دیگر این اختلال وجود مانعی همچون دندان اضافهُ کیست یا تومور‌های کوچکی است که گاهی در لثه ایجاد می‌شود. گاهی نیز مشکلاتی در ریشه دندان شیری وجود دارد که به خاطر آنها دندان شیری نمی‌افتد. در صورتی که ریشه‌های دندان شیری بخاطر پوسیدگی یا عفونت به استخوان فک جوش بخورند در این صورت دندان دائمی به راحتی قادر به خروج از لثه نبوده و باعث می‌شود تا دندان دائمی در مسیر نادرست دیگری قرار بگیرد.
دلایل دیگری نیز برای این مشکل مشخص شده است. در صورت عدم رشد درست ریشه در دندان دائمی دندان به درستی شکل نمی‌گیرد. به طور کلی می‌توان گفت علت بروز این مشکل تا حد زیادی به وراٍثت و مسائل ژنتیکی وابسته است.
درمان رویش دندان دائمی پشت دندان شیری چیست؟
معمولا دندان پشت دندان شیری بعد از مدتی خود به خود می‌افتد و نیازی به درمان خاصی ندارد. اما اگر مدت طولانی گذشته و دندانپزشک نیز به این نتیجه برسد که دندان شیری نخواهد افتاد درمان مناسب جراحی و خارج کردن دندان شیری است. با این کار جا برای دندان دائمی باز شده و دوباره به مسیر درست بر می‌گردد.
برای مطالعه بیشتر می‌توانید به یکی از منابع این بلاگ نیز مراجعه نمایید.
بهترین زمان افتادن و رویش دندان شیری کودکان چه سنی است؟
رویش و افتادن دندان‌های شیری در کودکان با توجه به مراحل رشدی آنها اتفاق می‌افتد و معمولاً به ترتیب زیر پیش می‌رود:
رویش دندان‌های شیری:
دندان‌های شیری معمولاً از حدود ۶ ماهگی شروع به رویش می‌کنند.
اغلب، اولین دندان‌هایی که می‌رویند، دندان‌های پایین وسط (انسیزورهای مرکزی پایین) هستند.
پس از آن، دندان‌های بالای وسط (انسیزورهای مرکزی بالا) و سپس دندان‌های کناری رویش می‌یابند.
تا سن ۳ سالگی، اکثر کودکان تمام ۲۰ دندان شیری خود را خواهند داشت.
افتادن دندان‌های شیری و رویش دندان‌های دائمی:
دندان‌های شیری معمولاً شروع به افتادن می‌کنند و دندان‌های دائمی جایگزین آنها می‌شوند از حدود ۶ سالگی.
اولین دندان‌هایی که می‌افتند معمولاً دندان‌های جلویی هستند، یعنی همان دندان‌هایی که اولین بار روییده بودند.
این فرآیند ادامه پیدا می‌کند تا حدود ۱۲ تا ۱۳ سالگی، زمانی که اکثر دندان‌های شیری افتاده و دندان‌های دائمی کاملاً جایگزین شده‌اند.
این زمان‌بندی‌ها میتوانند بین کودکان متفاوت باشند، و برخی کودکان ممکن است کمی زودتر یا دیرتر از دیگران دندان بیندازند یا دندان‌های جدیدشان رویش کند
چرا دندان‌های شیری مهم هستند، با وجود اینکه نهایتاً می‌افتند؟
دندان‌های شیری نقش مهمی در رشد فک و دهان کودک دارند. آنها فضا را برای دندان‌های دائمی حفظ می‌کنند و به توسعه صحیح گفتار و توانایی جویدن کمک می‌کنند. همچنین، سلامت دندان‌های شیری بر سلامت کلی دهان تأثیر می‌گذارد.
آیا لازم است دندان‌های شیری را با وجود افتادنشان، پر کنیم؟
بله، حفظ سلامت دندان‌های شیری ضروری است. پر کردن دندان‌های شیری که دچار پوسیدگی شده‌اند می‌تواند از گسترش عفونت و از دست دادن زودهنگام دندان‌های شیری که ممکن است بر رویش دندان‌های دائمی تأثیر بگذارد، جلوگیری کند.
چه زمانی کودک باید اولین بار به دندانپزشک برود؟
توصیه می‌شود که کودکان اولین ملاقات خود را با دندانپزشک بلافاصله پس از رویش اولین دندان شیری یا حداکثر تا اولین سالگرد تولد خود داشته باشند. این بازدیدهای اولیه به پیشگیری از مشکلات دهان و دندان کمک می‌کند و عادات خوب بهداشتی را از سنین پایین ترویج می‌دهد.
چگونه می‌توان از پوسیدگی دندان‌های شیری جلوگیری کرد؟
پیشگیری از پوسیدگی دندان‌های شیری شامل مسواک زدن دو بار در روز با خمیر دندان حاوی فلوراید، استفاده از نخ دندان و محدود کردن مصرف شکر است. همچنین، معاینات منظم دندانپزشکی مهم است تا هر گونه مشکل احتمالی زودهنگام شناسایی و درمان شود.
چه باید کرد اگر دندان شیری زود از موعد بیفتد؟ اگر دندان شیری به دلیل پوسیدگی یا آسیب دیدگی زود از موعد بیفتد، مهم است که با دندانپزشک مشورت کنید. دندانپزشک ممکن است استفاده از حافظ فضا را توصیه کند تا فضای لازم برای دندان دائمی که قرار است در آن محل رویش کند، حفظ شود و از جابجایی دندان‌های مجاور جلوگیری شود.
ویدیو های آموزشی مرتبط
Dr. Farzaneh Farokhnejad
دکتر فرزانه فرخ نژاد دکترای دندانپزشکی
در سال ۱۳۷۰ از دانشکده دندانپزشکی دانشگاه تهران فارغ التحصیل شده اند، تا سال ۱۳۹۶ حدود ۲۶ سال سابقه کاردر حوزه دندانپزشکی در طی این سالها به منظور ارتقاء علم دندانپزشکی کورسهای متعددی در زمینه cosmetic در دانشگاه سن انتونیو تگزاس زیر نظر پرفسور ناصر برقی در بخش esthetic و ایمپلنت زیر نظر پرفسور Pat Allen در بخش پریودنتولوژی دانشگاه تگزاس گذرانده است .علاقه اصلی او در زمینه cosmetic و برگرداندن لبخند زیبا به بیماران است
